Een goddelijke structuur voor elke dag
Het gebed (ṣalah) is één van de vijf zuilen van de islam en vormt het dagelijkse fundament van het geloof. Het is geen vrijblijvende handeling, maar een door Allah vastgestelde verplichting, met vaste tijden en een duidelijke wijsheid. De vijf dagelijkse gebeden verbinden de gelovige voortdurend met zijn Schepper, van het eerste licht van de ochtend tot de stilte van de nacht.
Allah zegt in de Koran:
“Voorwaar, het gebed is de gelovigen op vaste tijden voorgeschreven.”
(Soerat an-Nisā’ 4:103)
1. Fajr – het gebed van de dageraad
Tijd: van het aanbreken van de ware dageraad tot zonsopgang
Aantal rakaʿāt: 2 (verplicht)
Fajr markeert het begin van de dag met gehoorzaamheid aan Allah. Het is een moment van stilte, oprechtheid en zuiverheid, waarin de wereld nog slaapt.
De Profeet ﷺ zei:
“De twee rakaʿāt van Fajr zijn beter dan de wereld en alles wat zich daarin bevindt.”
(Sahih Muslim)
2. Dhuhr – het middaggebed
Tijd: vanaf het moment dat de zon haar hoogste punt passeert tot het begin van ʿAsr
Aantal rakaʿāt: 4 (verplicht)
Dhuhr onderbreekt de drukte van de dag en herinnert de gelovige eraan dat werk en bezigheden nooit belangrijker zijn dan het gedenken van Allah.
Allah zegt:
“Onderhoud de gebeden, vooral het middelste gebed.”
(Soerat al-Baqarah 2:238)
Veel geleerden duiden het “middelste gebed” aan als ʿAsr, maar het vers benadrukt het belang van alle verplichte gebeden, inclusief Dhuhr.
Dit gebed vraagt discipline en opoffering, en juist daarom draagt het een grote beloning.
3. ʿAsr – het namiddaggebed
Tijd: van het einde van Dhuhr tot zonsondergang
Aantal rakaʿāt: 4 (verplicht)
ʿAsr is voor velen het meest uitdagende gebed door vermoeidheid en afleiding. Toch is het juist dit gebed dat zwaar weegt.
De Profeet ﷺ zei:
“Wie het ʿAsr-gebed mist, het is alsof hij zijn familie en bezit heeft verloren.”
(Sahih al-Bukhari)
Dit benadrukt de ernst van het verwaarlozen van het gebed.
4. Maghrib – het gebed bij zonsondergang
Tijd: direct na zonsondergang tot het verdwijnen van de rode schemering
Aantal rakaʿāt: 3 (verplicht)
Maghrib markeert de overgang van dag naar nacht. Het is een kort, maar krachtig moment van dankbaarheid na een volle dag.
De Profeet ﷺ verrichtte Maghrib zonder onnodige vertraging, wat het belang onderstreept van het gebed op tijd verrichten.
5. ʿIshaa – het nachtgebed
Tijd: van het verdwijnen van de schemering tot het midden van de nacht (of vóór Fajr)
Aantal rakaʿāt: 4 (verplicht)
ʿIshā’ sluit de dag af met overgave en rust. Het vraagt standvastigheid, vooral wanneer vermoeidheid toeslaat.
De Profeet ﷺ zei:
“Het zwaarste gebed voor de huichelaars is het ʿIshā’-gebed en het Fajr-gebed.”
(Sahih al-Bukhari & Sahih Muslim)
Dit toont de grote waarde van deze gebeden bij Allah.
Het gebed als dagelijkse herinnering
Het gebed is niet slechts een ritueel, maar een voortdurende herinnering aan Allah, aan discipline, nederigheid en verantwoordelijkheid. Allah zegt:
“Voorwaar, het gebed weerhoudt van zedeloosheid en het verwerpelijke.”
(Soerat al-ʿAnkabūt 29:45)
Wie zijn gebeden bewaakt, bewaakt zijn geloof.
Tot slot
De vijf dagelijkse gebeden structureren het leven van een moslim rondom gehoorzaamheid aan Allah. Ze brengen rust in het hart, orde in de dag en verbinding met het Hiernamaals.
Moge Allah ons standvastig maken in het onderhouden van het gebed, het op tijd verrichten ervan vergemakkelijken en het voor ons een bron van nabijheid tot Hem maken. Āmīn.
Een hulpmiddel bij het onderhouden van het gebed
In een tijd waarin veel mensen afhankelijk zijn van hun telefoon, kan het helpen om een betrouwbare herinnering dichterbij te hebben. Hulpmiddelen zoals azan-horloges, die de gebedstijden aangeven en de qibla-richting tonen, kunnen een praktische ondersteuning zijn om het gebed op tijd te verrichten — vooral onderweg of wanneer technologie even niet beschikbaar is.
Uiteindelijk blijft het gebed een daad van intentie en toewijding, maar alles wat helpt om ons eraan te herinneren, kan bijdragen aan standvastigheid.
